Thought/Blog

आजको डिजिटल युगमा धेरै देश जस्तै नेपाल पनि प्रविधि र कनेक्टिभिटीमा द्रुत रूपमा अघि बढिरहेको छ । सूचना तथा सञ्चार प्रविधिको क्षेत्रमा भएको अतुलनीय विकास, विस्तारले मानव दैनिक जीवनमा धेरै फाइदा पुर्‍याउनुका साथै तिनीहरूले साइबर अपराधको बढ्दो खतरालाई पनि जन्म दिएका छन् । प्रविधिको प्रयोग गरेर साइबर अपराधीहरूले सूचना प्रविधिका उपरकरण (मोबाइल, कम्प्युटर, डाटा सर्भर आदि) र स्वदेशी र अन्तर्राष्ट्रिय, व्यक्तिहरू, व्यवसायहरू र सरकारी संस्थालाई लक्षित गर्दै साइबर हमला गर्नुका साथै विभिन्न महत्वपूर्ण सामाजिक, आर्थिक र सुरक्षा चुनौतीहरू थपेका छन् । सामाजिक प्रभाव साइबर अपराधले नेपाली समाजलाई बहुआयामिक प्रभाव पारेको छ । अहिले विश्वका सबै देशका नागरिक, सरकार र संस्थाहरू अनलाइन ठगीको सिकार भएका छन् । क्रेडिट कार्ड क्लोनिङ, एटिएम कार्ड फ्रड गरेर आफन्त र अन्य चिनजानकालाई फकाइफुलाई पिनकोड ल

एजुेकशनपत्र, काठमाण्डौं । डिजिटल अपराधको निरन्तर विस्तार र विकास भएको छ। पछिल्लो समयमा डिजिटल प्रविधिले अपराधीहरूलाई नयाँ औजार प्रदान गरेको छ। विश्वभरीमा नयाँ प्रकृतिका डिजिटल अपराधिक घटनाहरू देखा पर्दैछ। नेपालमा पनि यसको प्रभाव सम्बद्ध विकासशील देशमा अनुसन्धान र विकासको लागि चिन्ताजनक छ। डिजिटल अपराधको साम्राज्ञी वृद्धि गर्ने गरिब गिरोहले यसले डिजिटल प्रविधि प्रयोग गरी परिस्कृत र परिमार्जित गरेका छन्। यसले जनतालाई चुनौती प्रस्तुत गर्छ। पछिल्लो तथ्यांकका अनुसार, हाम्रो देशमा अनलाइन कारोबारसम्बन्धी अपराधहरू २७६ प्रतिशतले वृद्धि गरेको देखिन्छ। यो अधिक र चिन्ताजनक वृद्धि हो। डिजिटल अपराधको अकल्पनीय वृद्धिले यो अपराध नियन्त्रणको लागि सरकारी नीति निर्माता, कानुन प्रवर्तकहरूमात्र होइन बरु उपभोगकर्ता सबैले एकजुट बन्ने संकेत गर्दछ। डिजिटल अपराधले फेसबुक, ह्वाट्सएप, ट्विटर, इन्स्टाग्राम, स्न्याप

यादव देवकोटा । पहिले उमेरका आधारमा मानिसलाई काममा लगाउने या उसको थान्को कसरी लगाउने भन्ने नियम बनाइयो। त्यसले नथेगेपछि मानिसलाई उसको योग्यताका आधारमा सामाजिक गति थेग्ने थितिमा बाँधियो। कालान्तरमा जनसंख्या वृद्धिका कारण एकले अर्कोको काममा हस्तक्षेप गर्न थालेपछि अरूबाट आफूलाई कुनै प्रकारको हस्तक्षेप नहोस् भनी वर्णहरूको विभाजन गरिएको देखिन्छ। एकलव्य कृष्णका काका देवश्रवाका पुत्र थिए। सानैमा जंगल गएका बेला कारणवश एकलव्य हराए। उनलाई आर्य समाजले जंगली जातिमा गणना गर्ने निषद जनपदका हिरण्यधनुषले पाएर पालेका थिए। उनी शुद्र जातिका मानिन्थे। तिनै एकलव्यलाई ऋषि द्रोणाचार्यले शुद्र जातिको भन्दै आफूले निच जातिको मानिसलाई शिक्षा नदिने बताए। यसले जातीय भेदभावपूर्ण चिन्तनको तस्बिर बाँकी समयका नाममा दर्ता गरायो। यौन उमेरमा पुगेका नवयुवतीको योनी ‘भोग’ गर्न पुरुषहरूबीच द्वन्द्व, सम्पत्ति हस्तान्तरणक

–प्रकाश सिलवाल, काठमाडौँ ।  “बिन्ती डिठ्ठा विचारीसित म कति गरुँ चुप रहन्छन् नबोली बोल्छन् ता स्याल गरे झैँ अति पछि छिनछिन भन्छन् भोलिभोलि कि ता सक्दिन भन्नु कि तब छिनिदिनु क्यान भन्छन् यी भोलि भोलि भोलि हुँदैमा सब घर बिति गो बक्सियोस् आज झोली ।” आदिकवि भानुभक्तलाई सम्झँदा नेपाली जनजीवनका अनेक प्रेरणादायी र लोकप्रिय कविताका पङ्क्तितहरु सहजै स्मरणमा आउँछन् । नेपाली भाषामा कवितामै बोल्न, लेख्न र गाउन सक्ने बहुआयामिक क्षमताका धनी आचार्यलाई स्वदेश र विदेशका अध्येता, समालोचक एवं अनुसन्धाताले निरन्तर पछ्याउँदै आएका छन् । आफ्नै घर–परिवार र समाजका परिवेशलाई काव्यमालामा उनेर त्यसबाट भविष्यको पुस्ताका लागि समेत मर्मस्पर्शी र प्रेरणादायी सन्देश दिन सक्ने आदिकविका कैयन श्लोकहरु सामान्य किसान र अपठित नेपालीका जनजिब्रोमा झुण्डिएकै पाइन्छन् : “भर जन्म घाँसतिर मन् दिई धन कमायो नाम क्यै र